وسواس فکری عملی یک اختلال اضطرابی است كه فرد را در یک چرخه وسواس و اجبار می‌اندازد. وسواس، افکار و تصاویر ناخواسته و اجباری است که احساسات اضطراب زا را تشدید میکند. در اختلال وسواس فکری عملی، ذهن فرد به طور افراطی با نظم و ترتیب و هم چنین کمال طلبی درگیر است، طوری که فرد انعطاف‌پذیری و کارایی‌اش را از دست می‌دهد. این اختلال باعث ایجاد افکار تکرار شونده ناخواسته می‌شود. اگر اختلال وسواس فکری عملی داشته باشید ، سیستم هشدار دهنده در مغزتان به طور صحیح کار نمی‌کند . مغزتان هشدار می‌دهد که در خطرید ، درحالی‌که این‌گونه نیست .
اولین قدم در درمان وسواس ” پذیرش ” فرد است.
همچنین پذيرش اينكه وسواس ، علت بسیاری از مشکلات خلقی، رفتاری، جنسی، زناشویی و… است. مقاومت در مقابل درمان در این افراد طبیعی است.
مواردی که درمان وسواس خیلی زود آغاز شود ، معمولا با استفاده از روان‌درمانی به تنهایی می‌توان آن را بهبود بخشید. اما مواردی که مشکل مزمن شده است یا علائم شدید است، ” روان‌درمانی و دارودرمانی “همزمان اثربخشی بیشتری دارد. در محیطی همدلانه و بدون سرزنش و تمسخر، به او اجازه دهیم درباره اضطراب و نگرانی‌اش با ما صحبت کند.
با هر بار تعجب و عکس العمل نادرست، او را یک قدم از درمان دور می‌کنیم.
مسخره کردن یا مطرح کردن مشکلات رفتاری او در جمع، فرد را سرخورده و عصبی میکند و نتیجه آن چیزی جز تکرار همان رفتارها نیست. پس حتماً ضروری است حتی پیشرفت‌های کوچک را هم تشویق کنید.
آیا اختلال وسواس فکری ارثی است؟
تحقیق‌ها نشان می‌دهند که اختلال وسواس در خانواده‌ها دیده می‌شود و ژن‌ها احتمال در گسترش بیماری نقش بازی می‌کنند. اگر چه ژن‌ها به نظر می‌رسد که تا حدی مسئول ایجاد اختلال هستند . واقعا کسی نمی‌داند چه عوامل دیگری ممکن است دخیل باشند ، شاید یک بیماری یا حتی استرس های معمول زندگی ممکن است فعالیت ژن‌های مرتبط با علایم اختلال وسواس را القا کنند.
برخی کارشناسان عقیده دارند که اختلال وسواس که در کودکی آغاز می‌شود ممکن است متفاوت از اختلال وسواسی باشد که در بالغین آغاز می‌شود. برای مثال یک بررسی جدید در دوقلوها نشان داده است که ژن‌ها نقش بیشتری در اختلال وسواس بازی می‌کنند، هنگامی که اختلال در کودکی آغاز می‌شود (45% – 65%) در مقایسه با زمانی که در بزرگسالی آغاز می‌شود.
علایم وسواس فکری
- ترس آلوده شدن توسط میکروب‌ها، خاک یا خون و مواد آلوده دیگر
- ترس از دست دادن کنترل و آسیب رساندن به خود یا دیگران
- افکار و تصورات آزار دهنده جنسی
- تمرکز بیش از حد روی اخلاقیات
- ترس از دست دادن یا نداشتن چیزهایی که شاید زمانی به آنها نیاز پیدا کنید
- نظم افراطی، این ایده که هر چیزی باید “درست” سر جای خودش قرار بگیرد
- خرافات و توجه بیش از حد به چیزهایی که خوش یمن یا بد یمن باشد
- توهین به مقدسات و دین
- بررسی مجدد و افراطی چیزهایی از قبیل قفل ها،وسایل و کلید برق و غیره.
- تماس مکرر با اعضای خانواده برای اطمینان از صحت و سلامت آنها
- تکرار کلمات خاص وانجام کارهای بی معنی دیگر برای کاهش اضطراب
- صرف زمان زیاد برای شستشو
مشاوره روانشناسی فردی موارد این اختلال را بررسی و درمان میکند.
