فوبی اجتماعی (ترس اجتماعی) ترس آشکار و پایدار از موقعیت‌های اجتماعی است که در آن فرد با افراد غریبه مواجه می‌شود یا تحت برسی دقیق دیگران قرار می‌گیرد. مواجهه با موقعیت ترسناک تقریباً پیوسته پاسخ اضطراب فوری را موجب می‌شود.
اين نوع فوبي اساسا ترس از مورد نظاره ديگران واقع شدن است. اين نوع ترس ممكن است تا حدودي ذاتي بوده باشد، اما اغلب نگاه خيره چه واقعي و چه با تصور فرد (خيالي) در موقعيت‌هاي خاص ناراحتي فوق‌العاده در شخص ايجاد مي‌كند. در واقع تنها نگراني بيمار مبتلا به فوبي اجتماعي مورد تماشاي ديگران واقع شدن است. به همين دليل اين فرد معمولاً از غذا خوردن در رستوران‌ها، انجام وظيفه در صورت مورد توجه بودن، صحبت يا عملكرد در حضور ديگران اجتناب مي‌كند و از ازدحام به دليل ترس از نگاه انتقادآميز ديگران دوري مي‌كند. شخص هر كاري كه مي‌كند، احساس مي‌كند مورد قضاوت قرار مي‌گيرد.
این پاسخ اضطراب در کودکان به صورت گریه کردن، قشقرق راه انداختن، بی‌حرکت ماندن یا عقب کشیدن از موقعیت‌های اجتماعی است تا آسیمگی که بیشتر خاص بزرگسالان است.اجتناب از موقعیت‌های اجتماعی یا عملکرد ترسناک بسیار متداول است.
در برخی موارد کودکان موقعیت ترسناک را با ترس تحمل می‌کنند.
علائم و نشانه های جسمی شامل این موارد است :
برافروختگی، تعریق شدید، لرزش، تهوع، درد در شکم و بروز مشکلات گوارشی، بروز مشکل درصحبت کردن، احساس گرفتگی عضلات، گیجی، تپش قلب و اسهال. به عبارتی فرد در اجتماع حضور پیدا نمی کند تا به چنین علائمی مبتلا نشود.
معمولا ترس از اجتماع در اواسط نوجوانی شروع می شود ، البته امکان بروز آن در کودکی هم وجود دارد. بندرت ممکن است شروع این اختلال در بزگسالی باشد. این مشکل هم مثل بسیاری مشکلات دیگر در اثر تلفیقی از علل محیطی و ژنتیکی بوجود می‌آید.
اختلال اضطراب اجتماعی چگونه بر زندگی تاثیر می‌گذارد؟
موقعیت‌های اجتماعی سرانجام چنان برای شما غیرقابل تحمل می‌شوند که شما حاضر نیستید خود را در آن شرایط قرار دهید. تنها فکر اینکه در مرکز توجه دیگران قرار بگیرید برایتان تحمل ناپذیر است. اجتناب از زندگی اجتماعی می‌تواند منجر به این شود که شما بطور روزافزونی منزوی بشوید. پرهیز از چیزهای ناراحت کننده در کوتاه مدت می‌تواند راحتی در پی داشته باشد اما باعث می‌شود که اضطراب در بلند مدت بدتر شود. هرچه جای بیشتری به اضطراب بدهید به همان اندازه جای کمتری برای خودتان می‌ماند تا در آنجا آن زندگی را که شاید واقعا خواستار آن هستید بسازید.
شما اسیر افکاری می‌شوید که مشخصه اختلال اضطراب اجتماعی است مانند “از من کار ابلهانهای سر خواهد زد” ، ” همه بمن چشم خواهند دوخت” یا ”همه فکر خواهند کرد من دیوانه‌ام” . اضطراب در بعضی لحظات می‌تواند بصورت فیزیکی جلوه کند، مانند لرزیدن، طپش قلب، خشک شدن دهان یا سرخ شدن چهره. می‌تواند این احساس به انسان دست بدهد که در حال غش کردن یا درحال ازدست دادن کنترل است. این واکنش‌های جسمانی نتیجه این است که سیستم عصبی شما در مقابل وضعیتی واکنش نشان می‌دهد که شما آن را به مثابه تهدید تعبیر می‌کنید. اقدام بعدی شما می‌تواند این باشد که در کوتاهترین زمان ممکنه بایستی از آنجا دور شوید.
یک روش درمانی روش رفتار درمانی شناختی است که بسیار هم موثر عمل می‌کند. دراین روش اساس کار، تفکرات خود شماست، بدون اینکه به سایر افراد یا موقعیت‌ها توجه شود. دراصل تفکرات اصلی و ریشه‌ای شما محور قرارداده می‌شود و بعد از شما می‌خواهند خود را در شرایط ناخواسته‌ای که قابل تغییر نیست فرض کنید و حال با همان تفکرات اصلی، رفتاری صحیح و مثبت تعریف کنید. در مواردی هم در مراحل خاصی از درمان، فرد را بتدریج در شرایط اجتماعی اضطراب ساز قرار می‌دهند تا بتواند در این شرایط با مهارت کافی و اعتماد به نفس لازم برخورد کند. درمانگر معمولا مهارت‌های اجتماعی فرد را بالا می‌برد و با او تمرین‌های مختلفی انجام می‌دهد تا فرد بتواند اعتماد به نفس لازم در برخورد با شرایط مختلف را بدست بیاورد.
