فراشناخت چیست؟

فراشناخت چیست؟

فراشناخت اغلب تفکر درباره تفکر تعریف شده است و شامل آن دسته از اعمال ذهنی است که معانی تولید شده، مهارت‌ها و راهبردهای شناختی را کنترل و هدایت می‌کند؛ به عبارت دیگر، اعمال فراشناختی عبارتند از نظارت بر تلاش‌های ذهنی به منظور یافتن یا ساختن معنا و کنترل و هدایت آن‌ها.

اصولا در فرآیند تفکر، تفکیک اعمال شناختی و فراشناختی از هم دشوار است؛ زیرا هر عمل تفکر ترکیبی از اعمال شناختی و فراشناختی است؛ یعنی طراحی، تولید، نظارت،کنترل، هدایت و تولید معنا.
فراشناخت توانایی یادگیرنده برای آگاهی از قابلیت‌های شناختی و کاربرد این قابلیت‌ها برای یادگیری است. این موضوع برای یادگیرندگان از دور و آموزش مجازی بسیار مهم است، زیرا آن‌ها تکالیف یادگیری را به صورت فردی انجام می‌دهند.

فراحافظه یکی از اجزاء فراشناخت است. درباره توانایی‌های حافظه و راهبردهایی که می‌تواند به حافظه در مراحلی که خود کنترلی حافظه درگیرند، کمک کند.
همانطور که فراشناخت انجام عملیات آگاهانه بر کارکردهای شناختی و دانستن است، فراحافظه نیز انجام عملیات آگاهانه بر کارکردهای حافظه است.

فراشناخت مفهومی گسترده‌تر نسبت به فراحافظه است. به بیانی دیگر فراحافظه آگاهی بر کارکرد حافظه است یا به عبارتی رمزگردانی، ذخیره، بازیابی و کنترل هوشمندانه اطلاعات در ذهن است.

در گذشته چنین تصور می‌شد که عامل مهم یادگیری به‌ویژه یادگیری آموزشگاهی ،هوش ذاتی فرد است که هنگام تولد آن را از والدین خود به ارث می‌برد. درنظریه‌های جدید روان‌شناسی هوش، باور اکثریت این است که بخش مهمی از رفتار هوشمندانه را کارکردهای شناختی تشکیل می‌دهند، اهمیت رویکردهای جدید آن است که بر این باور پای می‌فشارند که برخلاف توانایی‌های ذاتی فرد که ارثی وغیر قابل تغییرند، کارکردهای شناختی اکتسابی و تغییرپذیرند. بنابراین، اعمال هوشمندانه، قابل آموزش و یادگیری هستند، اغلب نظریه‌های اخیر شناختی هوش را یک سازه پویا و چندوجهی می‌دانند.

دانش فراحافظه  شامل باورها در مورد حافظه، صرف‌نظر از هر تکلیف خاص می‌باشد. آگاهی فراحافظه را می‌توان به توانایی نظارت و کنترل نحوه پردازش اطلاعات برای تحق ق اهداف در نظر گرفت.

هدف اساسی نظریه فرا‌شناخت كمك به دانش آموز برای اندیشیدن و پرورش مهارت فكر كردن است. هدف دیگر آموزش فراشناخت، پرورش مهارت‌های انتقال یاد گرفته‌ها در موقعیت‌های متعدد است.

راهبردهای فرا‌شناخت دارای اهمیت فوق العاده است، و در آموزش دروس متعدد ازآنان بهره گرفته می‌شود. راهبردهای فراشناختی، نیازهای یادگیری فراگیران را برطرف می‌سازد. راهبردها آن دسته از فعالیت‌های ذهنی و عملی هستند كه راه رسیدن به هدف‌ها را هموار می‌سازند.