طرحواره انزوای اجتماعی
طرحواره انزوای اجتماعی – بیگانگی معمولاً در سنین نوجوانی شکل می گیرد، در حالی که عموماً طرحواره ها ریشه در کودکی انسان دارند. وقتی کودک به سن نوجوانی می رسد و وارد اجتماع می شود، تأثیر پذیری بالایی که نوجوان در سنین نوجوانی در جامعه و بین دوستان خود دارد باعث شده اگر زمانی مورد تحقیر و تمسخر قرار بگیرد به احتمال زیاد از جامعه منزوی شده و احساس غریبی و بیگانگی کند. این گونه افراد خود را جدای از جامعه می بینند و دائماً با همه قهر هستند. احساس متفاوت بودن و تعلق نداشتن به هیچ کجا و هیچ جمعی همواره آن ها را آزار می دهد.
معلولیت های جسمی، مشکلات مادرزادی، ظاهر عجیب مثل رنگ پوست متفاوت و یا متولد شدن یک کودک زال در خانواده ،گویش متفاوت، اقلیت های‌ِ مذهبی و قومیتی، لکنت زبان، مشکلات ذهنی، کند ذهنی و مشکلاتِ یادگیری از جمله دلایل جسمی و اجتماعی و ذهنی برای مهیا ساختن بسر مناسب این طرحواره محسوب می شوند.
کسانی که به طرحواره انزوای اجتماعی بیگانگی گرفتار هستند مطلقاً حاضر به شرکت در هیچ جمعی نیستند، هیچ دوستی ندارند و همواره در همه جا تنها و در حاشیه هستند.در صورتی که مبتلایان به طرحواره نقص شرم در جمع حاضر می شوند ولی اعتماد به نفس حرف زدن ندارند و احساس حقارت می کنند.
سبک های مقابله در مقابل این طرحواره:
- تسلیم: در گروه ها مشارکت نمی کنند.
- اجتناب: از جمع ها دوری می کنند.
جبران افراطی: برای ملحق شدن به گروه نقش بازی می کنند ولی در اصل احساس تعلق به آن نمی کنند.
- طرحواره‌ی پذیرش جویی و جلب توجه
- طرحواره بی اعتمادی/بدرفتاری
- طرحواره محرومیت هیجانی
- طرحواره خود تحول نیافته-گرفتار
- طرحواره رها شدگی
- طرحواره نقص / شرم
- طرحواره استحقاق/ بزرگ‌منشی
- طرحواره وابستگی / بی‌کفایتی
- طرحواره شکست
